Οι διαφορές μεταξύ αυτοάμυνας και πολεμικών τεχνών

Δεν είναι λίγοι αυτοί που –είτε ως νέοι μαθητές, είτε ως άνθρωποι που δεν έτυχε στο παρελθόν να ασχοληθούν με το αντικείμενο- συγχέουν το Krav Maga με τις πολεμικές τέχνες. Κάποιοι άλλοι πάλι, έχουν ακούσει ότι το Krav Maga δεν είναι πολεμική τέχνη αλλά δεν έχουν κατανοήσει τους λόγους για τους οποίους ισχύει αυτό.

Εδώ θα πρέπει να σημειωθεί ότι στο παρελθόν έχουμε εξηγήσει και τις διαφορές μεταξύ αυτοάμυνας και μαχητικών αθλημάτων. Για να ξεκαθαρίσει πλήρως το τοπίο και να πέσει φως σε όλες τις πτυχές του θέματος, το σχετικό άρθρο συστήνεται ανεπιφύλακτα.

Το Krav Maga συνήθως κατηγοριοποιείται στις πολεμικές τέχνες για λόγους διευκόλυνσης. Το να αναφέρει κανείς σε φίλους και γνωστούς ότι ασχολείται με κάποια πολεμική τέχνη είναι ο πιο εύκολος τρόπος για να περιγράψει τι ακριβώς κάνει. Παρόλο που υπάρχουν ομοιότητες ανάμεσα σε αυτές και την αυτοάμυνα όμως (εξάλλου οι περισσότερες τέχνες ισχυρίζονται ότι διδάσκουν αυτοάμυνα), η αλήθεια είναι ότι τα πράγματα δεν είναι ακριβώς έτσι.

Το Krav Maga είναι ένα σύστημα τακτικών αυτοάμυνας. Δεν είναι τέχνη. Όσοι το ασκούμε δεν είμαστε “καλλιτέχνες”. Ιδού το γιατί:

1. Ο μόνος στόχος είναι η επιβίωση

Το ζητούμενο στο Krav Maga είναι να φτάσεις στο σπίτι σου ασφαλής. Η βία του δρόμου είναι επικίνδυνη, απρόβλεπτη και έντονη. Δεν υπάρχουν κανόνες, διαιτητές, κατηγορίες βάρους, αντικανονικές συμπεριφορές. Μόνο η ψυχρή, βάρβαρη πραγματικότητα της βίας χωρίς όρια. Γι’αυτό το Krav Maga σε εκπαιδεύει να κάνεις οτιδήποτε είναι απαραίτητο για να επιβιώσεις. Τεχνικές που διδάσκονται στο Krav Maga όπως η χρήση αντικειμένων, το δάγκωμα, η επίθεση στα μάτια, οι κεφαλιές, τα χτυπήματα στα γεννητικά όργανα και το σπάσιμο του γονάτου του αντιπάλου είναι συμπεριφορές που σε κάποιες τέχνες παραβλέπονται, απαγορεύονται ή θεωρούνται αντικανονικές. Η χρήση μιας τέτοιας τεχνικής όμως ενάντια σε ένα μεγαλύτερο, δυνατότερο αντίπαλο μπορεί να κάνει τη διαφορά μεταξύ του να διαφύγεις ή να παγιδευτείς, καταλήγοντας βαριά τραυματισμένος στο έδαφος (ή ακόμα χειρότερα νεκρός). Έτσι, ένα αναπόσπαστο κομμάτι του Krav Maga είναι η ρεαλιστική εφαρμογή των χτυπημάτων και η στρατηγική σκέψη, μέχρι αυτά να γίνουν δεύτερη φύση και να εφαρμόζονται ενστικτωδώς από κάθε γωνία και ύψος με μέγιστη αποτελεσματικότητα.

2. Ασύμμετρη προπόνηση

Η προπόνηση πρέπει να αντιπροσωπεύει την πραγματικότητα. Το Krav Maga επικεντρώνεται στη μάχη από μειονεκτική θέση και σε ρεαλιστικά σενάρια. Η αληθινή βία είναι γενικά ασύμμετρη. Με άλλα λόγια άδικη. Κάποιος δυνατός ενάντια σε κάποιον αδύναμο, τρεις εναντίον ενός, οπλισμένος ενάντια σε άοπλο, κ.ο.κ. Ως αποτέλεσμα, η εκπαίδευση πρέπει να έχει αυτή τη μορφή από την αρχή. Οι ασκούμενοι του Krav Maga από την πρώτη κιόλας μέρα μαθαίνουν ότι δεν υπάρχει δίκαιος αγώνας στην πραγματική ζωή. Δεν υπάρχουν κανόνες. Στην επιβίωση όλα επιτρέπονται.

3. Η απλότητα είναι το κλειδί

Ο ασκούμενος μπορεί να δεχτεί επίθεση από πλήθος ατόμων, να ξεκινήσει μια βίαιη αντιπαράθεση ενώ είναι ήδη τραυματισμένος ή να μην αντιληφθεί καθόλου τις προθέσεις του αντιπάλου του μέχρι τη στιγμή της επίθεσης. Σε αυτές τις καταστάσεις δεν έχεις την πολυτέλεια να εμπλακείς σε χρονοβόρες μάχες. Όσο περισσότερο διαρκεί μια αναμέτρηση, τόσο ελαχιστοποιούνται οι πιθανότητες επιβίωσης.

Έτσι, η αντίδραση στον κίνδυνο πρέπει να είναι άμεση, εκρηκτική και πλήρως επιθετική προκειμένου να εξαλειφθεί ο κίνδυνος. Αυτή είναι μία θεμελιώδης αρχή του Krav Maga, γι’αυτό και οι τεχνικές του Krav Maga είναι σχεδιασμένες έτσι ώστε να είναι απλές και ενστικτώδεις. Κατά τη διάρκεια μιας επίθεσης το σώμα υποβάλλεται σε κατάσταση υψηλού stress, γεγονός το οποίο προκαλεί μια σειρά από παρενέργειες. Η αδρεναλίνη πλημμυρίζει το σώμα, οι καρδιακοί παλμοί εκτοξεύονται στα ύψη, δημιουργείται όραση “τούνελ”, η ακρίβεια των κινήσεων χάνεται, η κρίση θολώνει, και άλλα πολλά (περισσότερα για το τι συμβαίνει στο σώμα όταν βιώνει φόβο μπορείς να διαβάσεις εδώ).

Επομένως, το Krav Maga βασίζεται σε έναν μικρό αριθμό τεχνικών που λύνουν έναν μεγάλο αριθμό προβλημάτων. Την ώρα της επίθεσης απλά δε θα έχεις αρκετό χρόνο να σκεφτείς ποια τεχνική ταιριάζει καλύτερα στην κατάστασή σου. Αν πρέπει να σκεφτείς μία τεχνική, είναι ήδη πολύ αργά. Έχεις χάσει.

Αυτή η αρχή κυριαρχεί στο σύστημά μας και αποτελεί μία βασική διαφορά σε σχέση με τις πολεμικές τέχνες, οι οποίες τείνουν να περιέχουν σύνθετη και τεχνητή κινησιολογία. Όλη η διδακτέα ύλη του Krav Maga είναι σχεδιασμένη με μόνο γνώμονα την επιβίωση. Μαθαίνοντας λοιπόν λίγες τεχνικές που εφαρμόζονται σε μια ευρεία γκάμα προβλημάτων είσαι σε θέση να αντιδράς γρηγορότερα, και άρα αυξάνεις τις πιθανότητες της επιβίωσής σου.

4. Αποτελεσματικές τεχνικές

Οι τεχνικές του Krav Maga δεν εξαρτώνται από τη δύναμη, το μέγεθος ή την αθλητική ικανότητα του ατόμου. Αντίθετα, βασίζονται στην οικονομία κινήσεων, στο στοιχείο του ξαφνιάσματος του αντιπάλου καθώς και στην αποτελεσματική στόχευση των τρωτών σημείων του ανθρώπινου σώματος, διδάσκοντας κατά συνέπεια ένα μικρόσωμο άτομο να υπερισχύει ενάντια σε ένα πιο μεγαλόσωμο.

5. Είναι βασισμένο στις ενστικτώδεις αντιδράσεις του σώματος

Το Krav Maga διαφέρει από τις άλλες πολεμικές τέχνες, μιας και τα περισσότερα συστήματα που υπάρχουν προσπαθούν να επαναπρογραμματίσουν τις φυσικές σου αντιδράσεις. Πρέπει να μάθεις τα πάντα από την αρχή, να περπατάς, να μπλοκάρεις και να χτυπάς. Αυτός είναι και ο λόγος που χρειάζονται τόσα χρόνια μέχρι να γίνει κανείς αποτελεσματικός.

Το Krav Maga χρησιμοποιεί τις ενστικτώδεις αντιδράσεις του σώματός σου όταν αυτό βρίσκεται υπό stress, και χτίζει τεχνικές και συνδυασμούς με βάση αυτές τις αντιδράσεις (θυμήσου σε τι αναφερθήκαμε προηγουμένως – λίγες τεχνικές με πολλές εφαρμογές). Ως αποτέλεσμα, το Krav Maga έχει πιο φυσική αίσθηση και οι ασκούμενοι έχουν γρήγορη ανέλιξη.

6. Καθολική αποτελεσματικότητα

Στο Ισραήλ κάθε πολίτης πρέπει να υπηρετήσει στο στρατό, συμπεριλαμβανομένων και των γυναικών. Στο παραπάνω προσθέτουμε και το γεγονός ότι πρόκειται για ένα κράτος που γεννήθηκε μέσα από τον πόλεμο και ως σήμερα δεν έχει σταματήσει ποτέ να μάχεται. Γι’αυτούς τους λόγους, όταν δημιουργήθηκε το Krav Maga, οι τεχνικές έπρεπε να είναι αποτελεσματικές για όλους, ανεξαιρέτως μεγέθους, όγκου ή φύλου. Οι τεχνικές που δούλευαν για έναν αθλητή 100 κιλών έπρεπε να δουλεύουν και για μια γυναίκα 60 κιλών, αφού δεν υπήρχε ο χρόνος να τροποποιείται η κάθε τεχνική σύμφωνα με τις ανάγκες του καθενός ξεχωριστά. Μέχρι σήμερα, και ενώ το Krav Maga εξελίσσεται με την πάροδο του χρόνου, σε αντίθεση με άλλες τέχνες, δεν έχει πάψει ποτέ να αποτελεί το πιο αποτελεσματικό σύστημα αυτοάμυνας που απευθύνεται πραγματικά σε όλους.

7. Ταυτόχρονη αντεπίθεση

Όταν δεχτείς επίθεση, ο χρόνος είναι η πιο σημαντική παράμετρος. Για να εξασφαλίσεις την επιβίωσή σου πρέπει να αποκτήσεις το πάνω χέρι όσο το δυνατόν συντομότερα. Ο πιο γρήγορος τρόπος για να το κάνεις αυτό είναι να αντεπιτεθείς στον ίδιο χρόνο που εφαρμόζεις την άμυνά σου. Το Krav Maga λοιπόν είναι πολύ πιο άμεσο από άλλα συστήματα που σου μαθαίνουν πρώτα να αμύνεσαι και κατόπιν να επιτίθεσαι σε δεύτερο χρόνο. Εκμηδενίζοντας το χρόνο μεταξύ άμυνας και αντεπίθεσης, το Krav Maga είναι ικανό να συντρίψει τον αντίπαλο, δίνοντας άμεσα το πάνω χέρι στον αμυνόμενο.

8. Προσομοιώσεις σύγχρονων, ρεαλιστικών σεναρίων

Οι περισσότερες παραδοσιακές πολεμικές τέχνες δημιουργήθηκαν ως εργαλεία αυτοάμυνας για τις ανάγκες ενός άλλου τόπου, σε μια άλλη εποχή. Αυτές οι κινήσεις δε μεταφράζονται απαραίτητα σε λειτουργικές ικανότητες για τα προβλήματα του σήμερα. Για παράδειγμα, μια εναέρια κλωτσιά μάλλον δεν είναι το πιο εύχρηστο όπλο ενάντια σε έναν άνθρωπο που μας απείλησε στο δρόμο. Το Krav Maga είναι ένα σύγχρονο σύστημα αυτοάμυνας. Επομένως αντιμετωπίζει μοντέρνα όπλα, απειλές και επιθέσεις. Επίσης, παρέχει εξειδικευμένες λύσεις για ομάδες ανθρώπων όπως οι σεξουαλικές επιθέσεις για τις γυναίκες, οι απαγωγές για τα παιδιά ή οι συλλήψεις για τους αστυνομικούς. Ο στόχος του είναι να προετοιμάσει το μαθητή να αντιμετωπίσει καταστάσεις που είναι πιθανό να συναντήσει στην καθημερινότητά του. Έτσι, αντί να εκπαιδευόμαστε στην άμυνα ενάντια σε ένα σπαθί samurai, ασχολούμαστε με τα προβλήματα που επιφέρει ένα μαχαίρι, ένα πιστόλι, ένας λοστός, οι πολλαπλοί επιτιθέμενοι, κ.λ.π. Επίσης, το Krav Maga αναγνωρίζει ότι ο ασκούμενος πρέπει να είναι ενήμερος σχετικά με τη νομοθεσία που αφορά τη χρήση βίας, έτσι ώστε να μη βρεθεί κατηγορούμενος και ποινικά διωκώμενος. Έτσι, εκπαιδευόμαστε στο να ασκούμε τόση βία όση είναι αρκετή (και νομικά αποδεκτή) για να υπερασπίσουμε τον εαυτό μας και τους ανθρώπους που αγαπάμε.

9. Αποδοτικότητα στην εκπαίδευση

Ο βασικός στόχος του Krav Maga είναι να φέρει τους ασκούμενους σε ένα υψηλό επίπεδο ικανότητας, μέσα σε ένα σχετικά μικρό χρονικό διάστημα. Για να γίνει αυτό, ο χρόνος εκπαίδευσης χρησιμοποιείται έτσι ώστε να προσφέρει τη μέγιστη αποδοτικότητα. Κάθε κίνηση και κάθε άσκηση έχει επιλεγεί με βάση αυτό το σκεπτικό.

10. Απόκτηση νοοτροπίας αυτοάμυνας

Οι περισσότερες πολεμικές τέχνες ξεκινούν με την υπόθεση ότι ο ασκούμενος βρίσκεται ήδη σε κατάσταση μάχης, αντιμέτωπος με έναν αντίπαλο. Στην πραγματικότητα όμως, τα πράγματα δε ξεκινούν από εκεί. Μία επίθεση μπορεί να συμβεί σε ανύποπτο χρόνο, ενώ δε περιμένεις τίποτα. Πηγαίνοντας ακόμα πιο πίσω χρονικά, αν είχες αποκτήσει το σωστό τρόπο σκέψης (self-defense mindset) ενδέχεται να είχες εντοπίσει εκείνες τις ενδείξεις που θα σε προειδοποιούσαν για τον επικείμενο κίνδυνο (έναν σύντομο οδηγό με παραδείγματα των πιο κοινών οιωνών βίαιων περιστατικών μπορείς να βρεις εδώ). Αυτόν ακριβώς τον τρόπο σκέψης και λειτουργίας θα σε μάθει το Krav Maga, ο οποίος συνήθως είναι και υπεύθυνος για την αναγνώριση και την αποφυγή της συντριπτικής πλειοψηφίας των βίαιων περιστατικών.

Στον κόσμο της αυτοάμυνας και του fitness δεν υπάρχει κάτι παρόμοιο με το Krav Maga. Η προπόνησή του έχει σχεδιαστεί για να σε ωθήσει στα όριά σου κι ακόμα παραπέρα, ενώ παράλληλα φροντίζει ότι κάνεις να αναπτύσσει την ικανότητά σου να ανταπεξέλθεις επιτυχώς σε μία βίαιη αναμέτρηση. Εν ολίγοις, η προπόνηση στο Krav Maga αποτελεί πρόκληση, είναι έντονη και αποτεσματική.

Αλέξανδρος Χρυσοβέργης